Raspberry Pi: tworzenie kopii systemu z wykorzystaniem rsync

W temacie kopii zapasowej na stronach poświęconych Raspberry Pi znaleźć można wyłącznie(?) opisy jak to zrobić za pomocą dd. Ten sposób nie podoba mi się na dłużą metę z uwagi na czas -- kopiowanie karty 8Gb z kompresją przez sshfs zajęło około 1 godziny. Tworzenie kopii przyrostowych (za pomocą rsync) wydaje się lepszym pomysłem...

Wariant #1: dysk USB podłączony do RPi

Załóżmy, że do /etc/fstab wpisano:

/dev/disk/by-id/usb-WD_5000AAV_External_57442D574341535535303634313031-0:0-part1 \
   /mnt/external-disk ext4 noauto,user,rw 0 0

Utworzenie kopii systemu sprowadza się wykonania:

rsync -av --exclude=/proc/ --exclude=/sys/ --exclude=/tmp/ \
    --exclude=/mnt/ --exclude=/home/pi/Dist/ --delete / /mnt/external-disk/backup/rpi

Opcja --exclude pomija wymienione pliki/katalogi. W szczególności należy koniecznie umieścić tam katalogi, w których są/mogą być montowane inne systemy plików, np. /mnt/ (uniknięcie pętli, bo przecież /mnt/ zawiera zamontowany dysk USB) oraz /home/pi/Dist/ (moje zwyczajowe miejsce montowania systemów plików przez sshfs)

Wariant #2: kopia systemu tworzona na innym komputerze

Kopia systemu z raspberry będzie tworzona na innym komputerze dostępnym poprzez sieć.

Konfigurowanie rsynca należy rozpocząć od jego zainstalowania na obu komputerach (źródłowym i odbiorcy):

apt-get install rsync

Zawartość pliku /etc/rsyncd.conf po stronie źródła (czyli raspberry):

uid = 0
gid = 0
hosts allow = 192.168.1.***
transfer logging = no
read only = yes

[wholefs]
path = /
comment whole root fs

W pliku /etc/default/rsync (także po stronie źródła, tj. raspberry) należy wpisać lub ,,odhaszować'':

RSYNC_ENABLE=true

Teraz trzeba wystartować rsync (po ustawnieniu RSYNC_ENABLE, rsync będzie już uruchamiany w momencie startu systemu -- nie potrzeba do tego żadnych dodatkowych zabiegów w konfiguracji)

# /etc/init.d/rsync restart

Można sprawdzić czy działa podając polecenie (moje raspberry nazywa się raspberrystar) na komputerze odbiorcy (jako root):

rsync raspberrystar::wholefs/

Jeżeli wszystko jest OK to wyświetlona zostanie zawartość katalogu / na raspberrystar (czyli źródle).

Utworzenie kopii systemu sprowadza się wykonania:

rsync -av --exclude=/proc/ --exclude=/sys/ --exclude=/tmp/ \
    --exclude=/mnt/ --exclude=/home/pi/Dist/ --delete \
    raspberrystar::wholefs/ /public/sheeva/backup/raspberrystar/rootfs

Przywracanie systemu z kopii zapasowej

W razie potrzeby kopia może być szybko przeniesiona na inną kartę SDHC.

# uwaga: nazwy katalogów odpowiadają wariantowi #2 tworzenia kopii:
rsync -av --log-file=rsync_`date +%Y%m%d%H`.log --delete \
    /public/sheeva/backup/raspberrystar/rootfs/ /public/sdX

Gdzie /public/sdX oznacza miejsce zamontowania karty SDHC. Karta musi być wcześniej sklonowana z ,,pierwszej'' kopii systemu wykonanej za pomocą dd, tj.:

zcat sd_backup.img.gz > /dev/sdX

Teraz można gdybać czy użycie samego dd nie będzie prostsze. Być może -- ja wolę korzystać na co dzień z rsynca.

Zauważyłem, że przy intensywnych operacjach I/O są problemy z odczytem danych przez GPIO (temperatura/wilgotność). Problem nie jest duży, ponieważ tworzenie pierwszej kopii systemu zajęło mi jakieś 20 min (można się spodziewać, że kolejne będą tworzone w ciągu kilku minut), ale dla większej pewności dodałem ionice i --bwlimit (specjalnie tego nie testując, oprócz sprawdzenia, że działa)

ionice -c3 rsync -av --bwlimit=500 --exclude=/proc/ --exclude=/sys/ --exclude=/tmp/ \
    --exclude=/mnt/ --exclude=/home/pi/Dist/ --delete \
    raspberrystar::wholefs/ /public/sheeva/backup/raspberrystar/rootfs

Jeżeli powyższe zapisane zostanie do skryptu, np. o nazwie backup_raspberry.sh, to teraz aby ten skrypt był uruchamiany raz na tydzień, np. w niedzielę o 4:00 należy wpisac do pliku crontab (na komputerze odbiorcy) coś takiego:

0 4 * * 7 /root/bin/backup_raspberry.sh >> /root/logs/RSync/RSync.log 2>&1